Tup Wanders
Persoon
Functie:
Fotograaf; Muzikant; Ontwerper
Ook bekend als:
Tup, Tuppus, Art-Vark
Geboren:
1963
Samenvatting:
Grafisch vormgever en muzikant, die naast posters onder andere het artwork maakt voor de Boegies.
Biografie
Algemeen
| Tekst: Janet Roze |
| Van graffitispuiter naar grafisch vormgever "Al met al maak ik al meer dan 33 jaar hoesjes en posters, dus vergeef me als ik niet meer precies weet voor wie dat allemaal was. Ik heb zelfs moeite alle bandjes te noemen waarin ik gespeeld heb haha", aldus veelzijdig grafisch vormgever Tup Wanders, bij velen beter bekend als Tuppus. Wanders begint naar eigen zeggen met tekenen in 1963, het jaar waarin hij geboren wordt. In de jaren zeventig ondergaat menig muur onder zijn handen een graffiti-behandeling. Een docent van het Creatief Centrum te Enschede ontdekt hem en spoort Wanders aan een cursus zeefdrukken te volgen. Tezamen met Niek Schutter, drummer van De FuckUps waarvan ook Wanders deel uitmaakt, ontwerpt hij in de periode 1978-1979 posters voor de Bijenkorf in Enschede. In de daaropvolgende jaren studeert hij Grafische Vormgeving aan de ARTEZ Hogeschool voor de Kunsten in Arnhem, waarbij hij zijn werkterrein verlegt naar concertposters voor twee podia in Arnhem: de Stokvishal en popcentrum Jacobiberg. Na de studie vertrekt hij naar Groningen, waar hij eerst posters ontwerpt en zeefdrukt bij Simplon (1985-1986), om in 1986 over te stappen naar Vera. Zowel bij Simplon als bij Vera maakt hij dankbaar gebruik van de daar aanwezige faciliteiten. Van zijn hand zijn ondermeer concertaffiches voor Yo la Tengo, Captain Nemo (met houten kruis), Sugardaddies (in de vorm van een snoepwikkel), Mule en Immortalized. Vanaf 1994 beperkt hij deze werkzaamheden enkel nog tot grafische vormgeving. Of in zijn woorden: "Toen had ik wel voldoende oplosmiddel en zeefdrukinkt opgesnoven." |
| Posters en albumcovers Naast posters ontwerpt Wanders ook hoesjes voor muziekcassettes, platen en later cd’s, dit vereist een andere aanpak dan de posters. ‘Posters leven maar een paar weken, een hoes veel langer. Dus je gaat wat voorzichtiger te werk, en je hebt meestal op z’n minst een hele dag de tijd om een hoes te ontwerpen; posters moeten vaak binnen een paar uur ontworpen én gemaakt zijn. Op een poster hoeft bovendien veel minder informatie, én ze zijn vaak veel groter. Dat is een stuk prettiger dan het gepriegel op de vierkante millimeter bij bijvoorbeeld cassettehoesjes’, is Wanders van mening. Bovendien is het maken van tapehoesjes een arbeidsintensief proces van knip-, kopieer-, plak- en inkleurwerk. De introductie van de computer bij zijn werk in 1995 maakt daaraan een eind. |
| De bands Het ligt voor de hand dat hij het artwork levert voor de diverse Groningse bands waarvan hij deel uitmaakt. Zo is hij zanger bij Henk en het Huis, Dandruff!! (voor deze band maakt hij de vrolijk gekleurde hoes met kunstgebit voor de tape Down and depressed), Wicked Path of Sin (onder andere een titelloze tapehoes waarop een duiveltje staat afgebeeld, dat ook al voorkomt op een Boegies-hoes), Tup en de Taarten, The Hanky’s en The Ultra Firedope Death. Daarnaast speelt hij gitaar bij De FuckUps. |
| Naast dit artwork maakt Tuppus hoezen voor bevriende muzikanten: voor singles van de Tuney Tunes, voor Detour (’In your head’ single), de Gravediggers (’Fuck All’ LP), THUD! (single), De Yoghurts (tape), Eddie Koekkoek (’Mein Mamma’ CD), De Harries (CD), Garcia Garcia (CD) en in 2009 de Tiedo-hoes voor de platenbox in het kader van de expositie DiscCoverArt. Zijn werk voor de Boegies is wijd en zijd bekend, en bovendien veelzijdig van aard. Zo verschijnen, naast platenhoezen (alle met uitzondering van Wy Zyn Zwyn van Elzo Smid), ook t-shirts en stripverhalen van zijn hand. Tenslotte zijn er nog een hoop hoesjes die door anderen zijn ontworpen, maar waarin tekeningen, logo’s en dergelijke zijn gebruikt die hij eerder voor bijvoorbeeld posters heeft gemaakt. |
| Inspiratie Wanders heeft vaak van tevoren al een basisidee. Veel van de bands waarvoor hij heeft ontworpen, komen uit de alternatieve (punk)scene. ‘En dan is het vaak al snel duidelijk wat ik wil gaan maken. De muziek beluister ik uiteraard, vooral wanneer ik onverhoopt nog niet precies weet wat ik wil gaan doen, maar dan luister ik meer naar de teksten dan de muziek.’ Soms past hij zijn stijl aan aan de verschillende muzikale genres, maar niet per definitie. ‘Soms is het juist leuk om het helemaal niet te doen. Een leuk bloemschik- of borduurwerkje voor een hardcore punkband of een afbeelding van drie boterhammen bij een plaat van The Four Bananas kan ook goed werken. Aan de andere kant zijn sommige hoezen pastiches van de vormgeving die in het genre doorgaans gebruikt wordt. Maar meestal wel met een ‘twist’.’ Betreffende de hoes van de eerder genoemde Gravediggers LP heeft Wanders wel een link tussen de muzieksoort en de hoes naar voren willen doen komen. ’Omdat ze enorm opgefokte, speedy rock ‘n’ roll maakten, stelde ik destijds voor om de plaat ‘Testosteron’ te noemen. Dat wilden ze niet, maar toch heb ik het idee doorgevoerd door een enorme close-up van een scrotum op te voorkant de zetten. Uiteraard heb ik eerst de bandleden gevraagd om daarvoor model te zitten, maar dat durfden ze niet. Ze vonden Thee Seetz bereid om het te doen, en die kwam na werktijd bij ons op kantoor om in z’n blote reet tussen twee stoelen hangend z’n ballen op hoge resolutie te laten inscannen op zo’n toen nog tergend trage scanner met gloeiend hete glasplaat. Het resultaat is bijzonder smaakvol, al zeg ik het zelf.’ Naast de muziek vormen de personen die in de band zitten vaak een bron van inspiratie. Zijn hoezen bevatten dan ook de nodige verborgen grappen. Doorgaans kan hij geheel naar eigen inzicht ontwerpen, incidenteel wordt er specifiek gevraagd naar een eerder posterontwerp als hoes. |
| Voor een baan als vormgever in de muziek houd ik me aanbevolen Het ontwerpen voor bands levert financieel vaak weinig op. ‘Of in het beste geval een vergoeding van de onkosten of een flesje van het een of ander. Bandjes zijn zelden vermogend, en bovendien is het een goede manier om die vrije hand af te dwingen. Ik verdien m’n geld wel met m’n commerciële werk, daar heb ik die arme sloebers van muzikanten niet bij nodig.’ Het ontwerpen voor bands is iets wat Wanders naast zijn ‘serieuze’ banen doet. Het gaat daarbij om grafische vormgeving voor verschillende bedrijven. ’Daar maak ik ontwerpen voor overheden, bedrijven en instanties; meestal glad en commercieel, heel soms zit er iets cultureels tussen en mag ik wat verder buiten de lijntjes kleuren’, aldus Wanders. Wat overigens niet betekent dat de commerciële opdrachten zijn voorkeur genieten. ’Vormgeven voor muziek blijft erg leuk, en als iemand me er een baan in aanbiedt die ook genoeg brood op de plank brengt voor mij en m’n twee bloedjes van kinderen, dan houd ik me aanbevolen.‘ |
Betrokken bij
Zie ook
 | Niek Schutter |
 | Boegies1979 - 1990 |
 | Captain Nemo1991 - 1996 |
 | De Yoghurts1989 - 2001 |
 | Detour1990 - 1994 |
 | Gravediggers1993 - nu |
| Immortalized1987 - 2000 |
 | Thud!1989 - 1992 |
 | Tiedo1992 - nu |
| Tuney Tunes1986 - 1989 |
 | Simplon |
 | Vera |
Afbeeldingen
