De Spieghel

De Spieghel

Podium

Datering:
1977 - 2015 (gestopt)

Plaats:
Groningen (Centrum), Peperstraat

Adres:
Peperstraat 11, Groningen

Samenvatting:
Jazz- en bluescafé met twee podia in de Peperstraat te Groningen, van 1977 tot 2015.

Biografie

Algemeen
Historie
Café de Spieghel aan de Peperstraat in Groningen opent haar deuren in 1977. De achterzaal heeft in eerste aanleg een theaterfunctie, het Spiegheltheater. Nadat de Stichting Jazz in 1979 voor hun programmering vanuit De Koffer overstapt naar de Spieghel, maakt de zaak vooral naam als jazzcafé.
Het pand is opgedeeld in een beneden- en bovenruimte met podium, waar sinds jaar en dag bands en artiesten optreden. Het café ademt muziek: foto’s, affiches, schilderijen, instrumenten en andere muziekgerelateerde objecten vullen de wanden van boven tot onder.
Zoals gezegd speelt jazz een leidende rol. Dit is met name zo gedurende de tachtiger jaren, wanneer Ina van der Kooi er de scepter zwaait. Naast haar persoonlijke muziekkeuze in het voorcafé (van jazz en obscure rythm & blues tot Zuid-amerikaanse smartlappen en Edith Piaf) en de programmering door Stichting Jazz, is vaste prik in de achterzaal van "Ina's Place" de wekelijkse open jazzsessie op de vrijdagavond. Deze wordt geleid door respectievelijk initiatiefnemer pianist Erik Huele en na hem Paul Penninkhof. Huele ontvangt voor zijn initiatief de Henri de Wolf Jazzprijs 1986.
In 1991 wordt het jazzcafé overgenomen - of beter gezegd, gered - door kunstenaar/horecaman Hans "Vos" Leip, die hiermee ternauwernood voorkomt dat het etablissement zal worden veranderd in een amusementshal. Het pand wordt intern grondig gerenoveerd, met instandhouding van het sfeerbepalend karakter van het voorcafé. Onder Leips bewind wordt het muziekpalet breder en krijgt het publiek ook blues, funk, hiphop en andere muziekstijlen te horen en zien. De door Hans zelf flamboyant bemuurschilderde bovenbar blijft wel grotendeels jazz en biedt conservatoriumstudenten een podium om zich voor een publiek te ontwikkelen. Na Leip's persoonlijk faillissement in 1996 trekt hij zich terug uit de directie, maar blijft nog tot 2009 verbonden aan het café als programmeur en vormgever.
Failliet
Op 6 augustus 2015 maken directeur sinds 1996 Jan Kijlstra en mede-uitbater Hubert Nauta (ook deelnemer in De Kar en voorheen directeur van Simplon) bekend dat het Jazzcafé faillissement heeft aangevraagd. Volgens Nauta heeft het faillissement meerdere oorzaken: 'Het rookverbod, maar er is ook minder vraag naar live-muziek. Als mensen het jammer vinden dat De Spieghel dichtgaat, moeten ze zich afvragen waarom ze er zo lang niet zijn geweest', zegt Nauta. 'De formule van De Spieghel past niet meer in he huidige tijdsgewricht. Misschien op een andere plek in de stad, maar niet in de Peperstraat', is zijn oordeel. Nauta denkt met een nieuwe formule de horecazaak weer bruisend en renderend te maken. Met de curator wordt bekeken of een doorstart mogelijk is. Deze laat op 1 oktober weten dat hij voorraad en inventaris verkocht heeft en dat een doorstart in zijn oorspronkelijke vorm onmogelijk is. De curator wijt het faillissement aan de hoge maandhuur. Hoofdhuurder Grolsch en pandeigenaar Jan Groeneweg zullen het eens moeten worden over een lagere huur, anders is het moeilijk om een nieuwe pachter te vinden.
Muziek
Op het gebied van livemuziek heeft De Spieghel een reputatie hoog te houden. Grote internationale muzikanten als Archie Shepp, Buddy Tate, Hugh Masekela, Big Jay McNeely, Mike Stern, Greg Howard, Sonny Stitt, Jimmy Raney, Billy Mitchell , Dorothy Donegan , Ben Webster, Arnett Cobb en Philly Joe Jones treden er op. Bekende Nederlandse artiesten zijn onder meer saxofonisten Hans Dulfer en dochter Candy, drummer Han Bennink, zangeres Francien van Tuinen en blueslegende Harry Muskee.
En het noemen van noordelijke artiesten is evenzo ondoenlijk, omdat bijna alle bekende namen er in de loop der jaren wel eens hebben gespeeld. De lijst is met Jenne Meinema, Rein de Graaff, Erwin Java, Hanneke Kappen, Lourens Leeuw, Hans van Lier, Brenda Frans, Greetje Bijma, Gerard Ammerlaan, Alan Laurillard en de gebroeders Gerry & Harry Arling dus verre van compleet.
Eurosonic
Al sinds de eerste editie van Eurosonic in 1995 (nog onder de naam Euroslagt) heeft De Spieghel een vaste plaats verworven in het programma, evenals Huize Maas en Vera. Roosbeef en Stuurbaard Bakkebaard spelen op eerdere edities en zijn inmiddels bekende namen in de Nederlandse muziekscene. Uit Groningen kunnen Green Hornet, Ygdrassil en Zebra worden genoemd.
In 2009 verzorgt Guus Meeuwis om 03.30 uur een geheim optreden tijdens Eurosonic in De Spieghel. Onder andere het Franse Soko en Curry and Coco (2011), het Belgische Isbells, het Engelse Band of Skulls (2010) en Tommy Ebben & the Small Town Villains (2011), Go Back to the Zoo (2011) en Stefan Schill (2011) uit Nederland staan in het jazzcafé tijdens Eurosonic.
Januari 2016 gaat de Spieghel tijdelijk weer even open om mee te doen aan ES/NS.
Als "Podium De Spieghel" is het cafe daarna weer open. De formule is/moet worden: tot 12 uur jazz en ander publiek. Daarna wordt de uitstraling veranderd door ander licht en geluid/muziek en wordt ander publiek getrokken. Hubert Nauta is de uitbater.
De Spieghel nu (juni 2017) definitief dicht.
Na café De Kar sluit nu ook Jazzcafé De Spieghel in de Peperstraat de deuren. Vorig jaar (2016) maakte De Spieghel nog een doorstart na een faillissement, maar dat mocht niet baten. 'Als mensen niet bereid zijn om drie euro te betalen voor live-bandjes, dan wordt het moeilijk om je hoofd boven water te houden', aldus Hubert Nauta
Nauta's doel met de doorstart was om een mooi podium in de stad te laten ontstaan. 'We hebben er keihard voor gewerkt en er alles voor gedaan, maar helaas.' 'Ik denk alleen dat als je zeer mainstream bezig bent, dat je het kan overleven. Voor spannende dingen is er blijkbaar geen ruimte'.De teleurgestelde Hubert Nauta keert voorlopig niet meer terug in de horeca.
Bronnen:
Website: jazzcafedespieghel.nl
Boek: The Saddest Place / Jazzcafé De Spieghel 1979-1994, van Remco in 't Hof en Rob Zijlstra. Uitgever: De Passage. ISBN: 9054520191
Dagblad van het Noorden 06-08-2015: Café De Spieghel in crisis
RTVNoord 06-08-2015: Jazzcafé De Spieghel in Stad is failliet
Dagblad van het Noorden 12-08-2015: Curator bestudeert doorstart De Spieghel
Dagblad van het Noorden 01-10-2015: De Spieghel is ter ziele

Overige betrokkenen

PersoonRollenPeriode
Rolf van DeldenGeluidstechnicus
Rolf van Delden
Geluidstechnicus
Jan KijlstraUitbater1996 - 2015
Jan Kijlstra
Uitbater1996 - 2015
Ina van der KooiUitbater1978 - 1991
Ina van der Kooi
Uitbater1978 - 1991
Hans Leip (Vos)Programmeur
Hans Leip (Vos)
Programmeur

Afbeeldingen

Jaakko Eino Kalevi : in De Spieghel, EurosonicAfbeeldingAct (naam): De Spieghel, SuperShakerAfbeelding